Ayurveda en de seizoenen

Seizoenen

De seizoenen, het moment van de dag, de fase waarin je hormonale cyclus zit en het weer hebben allemaal invloed op je dosha’s. Je dosha’s zijn dus variabel. Het kan zijn dat je op een bepaalde dag meer van een dosha in je lichaam hebt dan op een andere dag.

Gelijken versterken elkaar

Ieder seizoen heeft zijn eigen eigenschappen. Net als de drie dosha’s. Volgens ayurveda bestaan we allemaal uit 5 elementen. Aarde, water, vuur, ruimte en lucht. Maar voor iedereen ligt de verhoudingen van deze elementen anders, daarom heeft ook iedereen wat anders nodig om in balans te blijven. Dat geldt ook voor de seizoenen. In de lente, zomer, herfst en winter zijn de verhoudingen van de elementen ook elke keer anders. Ik leg het uit aan de hand van een voorbeeld. Neem de zomer. In de zomer wordt het warmer. Soms zelfs heet. Eigenschappen van pitta-dosha. In de zomer heeft pitta dus meer kans om uit balans te raken. Omdat gelijken elkaar versterken. (een van de ayurvedische uitgangspunten).

Elk seizoen in teken van andere dosha

Elk seizoen staat dus in het teken van een andere dosha. Dat wil zeggen dat in een bepaald seizoen de ene dosha meer kracht en invloed heeft dan in een ander seizoen. Daarom is het belangrijk om de seizoen mee te laten wegen, als je een onbalans hebt. Elk seizoen heeft haar eigen richtlijnen. En in die periodes moet iemand met dezelfde dosha als het seizoen, dus extra zijn best doen om in balans te blijven, door bijvoorbeeld voeding te eten die tegengesteld is aan de eigenschappen van de dosha’s en het seizoen.

Spijsvertering en de seizoenen

Heb je klachten die komen door het seizoen waarin je zit, bijvoorbeeld hooikoorts. Begin dan al preventief het seizoen voorafgaand aan het seizoen dat je de klachten krijgt.  Dus in de winter begin je al met je voor te bereiden op de hooikoorts in de lente. Daarnaast hebben de seizoenen niet alleen invloed op je dosha’s, maar ook op je spijsvertering. Iedereen weet wel dat in de winter meer eetlust hebben. Denk maar eens aan al die stamppotten. In de winter is je spijsvertering dus sterker en heb je ook meer voeding nodig.

Grofweg kan je de volgende indeling aanhouden:

  • Herfst en vroege winter –  vata dosha overheerst
  • Late winter en vroeg voorjaar – kapha dosha overheerst
  • Late voorjaar en de zomer – pitta dosha overheerst

Herfst en vroege winter

In de herfst en de vroege winter overheerst de vata-dosha. Eigenschappen van vata zijn bijvoorbeeld licht, bewegelijk, koud, droog en ruw. Dit zie je ook terug in deze seizoenen. In de herfst wordt het kouder en het waait meer. Eigenschappen die vata uit balans brengen. Een vata persoon kan in deze maanden dus extra last hebben een onbalans of zijn klachten.

Vata heeft invloed op je zenuwstelsel en je gewrichten. Deze klachten zie je ook meer terug in de herfst en de vroege winter. Denk bijvoorbeeld aan een droge huid, krakende gewrichten, constipatie en angsten.  

Het is dus belangrijk om tegengestelde voedings- en leefstijlremedies toe te passen. Denk aan warme oliemassages, warm eten en drinken, voldoende slaap en regelmaat. Hierdoor ontstaat stabiliteit en gronding en dat doet de vata veel goed.

Late winter en vroeg voorjaar

In de winter is je spijsvertering op zijn sterkst. Je hebt dan meer eetlust en ook meer voeding nodig. In deze maanden kan je wat zwaardere, vettere en verwarmende maaltijden eten. De winter en het vroeg voorjaar staat in teken van kapha. Denk aan de eigenschappen koud, zwaar, traag, slijmerig en langzaam. Ook de eigenschappen van de winter en het vroege voorjaar.  Maar let op tegen het einde van de winter, als langzaam de zon weer in kracht toeneemt, maar het nog wel steeds koud is. Dan is al dat zwaarder eten niet meer goed.

In de lente willen we de kapha van de winter afvoeren. De spijsvertering ontlasten en alle afvalstoffen die we in de winter hebben verzameld verteren. Zeg maar als het ware laten smelten, net als het ijs en de sneeuw van de winter. In de lente neemt deze in kracht af en om te voorkomen dat die afvalstoffen niet goed verteerd worden, is het belangrijk om te reinigen. Door te reinigen geef je je spijsvertering rust, kan het zich herstellen en komen alle afvalstoffen los om te verwerken. In de lente doen we daarom dan ook een iets zwaardere detox dan in de herfst.

Vata wordt in de lente rustiger, dat is waarom de meeste mensen de lente zo fijn vinden. We worden vaak letterlijk rustiger. Toch krijgen mensen vaak aan het begin van de lente last van voorjaarsmoeheid of een verkoudheid. Dat wil zeggen dat er nog teveel aan kapha in het lichaam zit, de spijsvertering is dan te zwak en de afvalstoffen in het lichaam zijn nog onvoldoende verteerd. Je spijsvertering raakt letterlijk ontregelt.

Hier vind je tips voor de lente. Die helpen om je kapha weer in balans te brengen.

Late voorjaar en de zomer

Als het weer warmer in ons land gaat worden, komen we in het pitta seizoen. Je spijsvertering is in deze maanden op zijn zwakst. Dit komt doordat de poriën van je lichaam zich openen door de warmte en een groot gedeelte van de warmte in je lichaam zo zijn weg naar buiten vindt. Dat is waarom je op warme dagen vaak ook niet heel veel honger hebt en zeker geen trek in een lekkere warme pompoensoep.

Maar eerder verkoelende voeding nodig hebt. Begin hier aan het einde van de lente al meer. Dat voorkomt dat je pitta in de zomermaanden te hoog wordt. Gelukkig zijn er heel veel tips die je kunnen helpen om dit te voorkomen.

Hier vind je tips voor de zomer om je pitta in balans te houden of weer ter brengen.

Heb je een vraag? Stuur me dan een berichtje via info@mijnthuisgevoel.nl. Wil je op de hoogte blijven van de nieuwste artikelen, acties, tips of allerlei andere nieuwtjes. Schrijf je dan in voor de maandelijkse nieuwsbrief van mijn thuisgevoel- ayurveda en meer. Inschrijven kan je hier doen.

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *